Tomedes heeft al eerder 's werelds meest vertaalde website en 's werelds meest vertaalde boek onder de loep genomen. Nu richten wij ons op 's werelds meest vertaalde auteur - en het resultaat kan voor veel mensen verrassend zijn.

Van religie tot mysterie

Hoewel de meest vertaalde website en het meest vertaalde boek ter wereld beide religieus van aard zijn, heeft de meest vertaalde auteur verrassend genoeg niets met religie te maken: het is de mysterieschrijfster Agatha Christie.

Agatha Christie is geliefd bij iedereen die van detectiveromans houdt. Haar omvangrijk oeuvre omvat 66 detectiveverhalen, meer dan 100 korte verhalen en 17 toneelstukken, waaronder 's werelds langstlopend toneelstuk, “De Muizenval”. Volgens het Guinness Book of World Records is ze de best verkochte auteur aller tijden, en de bedenker van personages zoals Miss Marple en Hercule Poirot. Ze is ook de auteur van 's werelds bestverkopende mysterieroman, “En Toen Waren Er Nog Maar”.

UNESCO en de Index Translationum

Vertalingen vinden al duizenden jaren lang plaats, maar er was nog nooit een register ervan totdat de Volkenbond er één in 1932 aanlegde. De Index Translationum, die in 1946 aan de UNESCO werd overgedragen toen de Verenigde Naties de Volkenbond als organisatie opvolgde, houdt het aantal vertalingen van individuele boeken bij. Volgens de Index Translationum heeft Agatha Christie maar liefst 7.233 vertalingen gegenereerd, veel meer dan de op één na meest vertaalde auteur Jules Verne. Haar romans staan erom bekend dat ze zijn vertaald in minstens 103 talen, met wereldwijd ongeveer twee miljard verkochte exemplaren sinds haar eerste detectiveroman (“De Zaak Styles”  met de legendarische Hercule Poirot in de hoofdrol) werd gepubliceerd in 1920.

Maar waarom is Agatha Christie meer dan enige andere auteur vertaald?

Agatha Christie heeft in de loop van de jaren behoorlijk wat kritiek te verduren gehad. Mysterieschrijfster Ruth Rendell wordt geacht gezegd te hebben: “'om te zeggen dat de personages van Christie karikaturen zijn, is een belediging voor de karikaturen”' Christie's romans weerspiegelen zeker de tijd waarin ze werden geschreven, van de jaren twintiger jaren tot en met de zeventiger jaren van de vorige eeuw. Ze zijn ver verwijderd van de realistische detectiveromans van hedendaagse auteurs. En toch zijn Agatha Christie's romans nog steeds populair. Misleiding en samenzweringen zijn de hoekstenen van Christie's succes, samen met detectives die gemakkelijk te onderschatten zijn tot aan het einde van het verhaal toe. Christie zorgt ervoor dat de lezer blijft raden en creëert daardoor mysteries waar het vrijwel onmogelijk is om uit te vinden wie de moordenaar is, tenzij wij de scherpe blik en deductieve vaardigheden van Jane Marple hebben. Verrassende wendingen houden ons aan het speculeren tot het allerlaatste hoofdstuk toe. Soms zelfs tot aan de laatste pagina!

De waarde van een literaire vertaling

In een steeds onzekerder wordende wereld en met zoveel verdeeldheid in onze mondiale samenleving, is literaire vertaling een manier waarop verschillende landen en volkeren zich kunnen verenigen. Het plezier dat kan worden gedeeld door het lezen van goede romans is er een die zich dwars door nationaliteiten, grenzen, religies en generaties gaat. Gedeelde culturele ervaringen van deze aard kunnen mensen die elkaar nog nooit hebben ontmoet samenbrengen door een band tussen hen te scheppen. De huidige wereldbevolking is iets meer dan 7 miljard en Agatha Christie heeft 2 miljard romans verkocht. Zelfs rekening houdend met het feit dat er intussen bijna een eeuw is verstreken sinds ze haar eerste detectiveroman heeft geschreven, is dat nog steeds een indrukwekkend deel van de wereldbevolking die de boeken van Agatha Christie heeft gelezen en ervan heeft genoten.

Tot slot

Hebt u een boek van Agatha Christie gelezen? In welke taal hebt u het gelezen en wat vond u ervan? Heeft het u geïnspireerd om meer van haar werken te lezen, of vond u haar schrijven te gedateerd vergeleken met het hedendaagse aanbod? Deel uw mening door uw reactie te plaatsen.