Vertalingen kunnen vele doelen dienen. Zo kan het zakelijke relaties die de internationale grenzen overschrijden, vergemakkelijken. Het kan mensen informeren over andere culturen en manieren van leven. Het kan helpen levens te redden door kennis van nieuwe medische technieken over de hele wereld te verspreiden. De lijst met voordelen die vertalen kan bieden, is ellenlang.

Daarom gingen we op zoek naar vertalers die naam hebben gemaakt doorde eeuwen heen en wat ze hebben bijgedragen. De resultaten worden hieronder beschreven, omdat we eer aan enkele van de beste vertalers uit het verleden willen geven.

De heilige Hiëronymus

Een van 's werelds beroemdste vertalers, en zeker een van degenen wiens werk de meeste invloed heeft gehad op de wereld, was de heilige Hiëronymus (347-420 na Christus). De heilige Hiëronymus produceerde de Vulgaat. Dit was de officiële katholieke vertaling van de Bijbel van Grieks en Hebreeuws in Latijn. Na het verschijnen was de Vulgaat voor de volgende duizend jaar de enige  Bijbelvertaling die werd gebruikt.

Jorge Luis Borges

Jorge Luis Borges was niet alleen een beroemd schrijver, maar ook een getalenteerde literaire vertaler. Als negenjarige vertaalde hij naar verluidt “De Gelukkige Prins” van Oscar Wilde in het Spaans. Hij vertaalde vervolgens een breed scala aan literaire fictie voor het Spaanse publiek, waaronder werken van Edgar Allan Poe, William Faulkner, Rudyard Kipling, Walt Whitman, Virginia Woolf, André Gide, Hermann Hesse en Franz Kafka. Zijn vertalingen waren gebaseerd op het principe van 'gelukkige en creatieve ontrouw', wat betekent dat zo dicht mogelijk bij de brontekst blijven voor hem geen topprioriteit was!

Constance Garnett

Een andere uitstekende en productieve literaire vertaler was Constance Garnett. Haar focus lag op Engelse vertalingen van Russische literatuur, Deze vertalingen omvatten onder meer werken van Tolstoj, Dostojevski en Tsjechov. Echter, niet alle Russische auteurs waardeerden haar inspanningen. Vladimir Nabokov was een uitgesproken criticus van haar vertalingen, gedeeltelijk als gevolg van de neiging van Garnett woorden weg te laten in zinsneden die ze niet begreep. Maar met 71 vertaalde werken, was Garnett een belangrijke literaire vertaler die veel heeft gedaan om het Engels publiek bekend te maken met de Russische geschiedenis en cultuur, en deze te laten begrijpen en waarderen.

Gregory Rabassa

Gregory Rabassa is een vertaler die veel heeft gedaan om literaire werken te vertalen voor Engelse lezers. In ieder geval heeft hij vooral romans die in het Spaans en Portugees waren geschreven vertaald. Hij concentreerde zich vooral op enkele van de grootste Latijns-Amerikaanse auteurs waaronder Julio Cortazar, Jorge Amado en Gabriel Garcia Marquez. Vooral Marques vond de vertaling van “Honderd jaar eenzaamheid” van Marques nog beter dan de originele versie - en dat na drie jaar vertalen!

Sir Richard Burton

Sir Richard Burton is een fascinerende persoonlijkheid. Wikipedia beschrijft hem als een "Engelse ontdekkingsreiziger, geograaf, vertaler, schrijver, soldaat, oriëntalist, cartograaf, etnoloog, spion, linguïst, dichter, schermer en diplomaat”. In plaats van zich te concentreren op  literaire werken, gaf Sir Richard er de voorkeur aan om zich te concentreren op controversiële geschriften. Hij was de eerste die de Kama Sutra in het Engels vertaalde. Andere vertalingen omvatten een ongecensureerde versie van det boek “Duizend-en-een-nacht - een zeer controversieel werk gezien de Victoriaanse opvatting van 'obsceen materiaal'.

Edward George Seidensticker

Betreffende literaire fictie was Edward George Seidensticker een invloedrijke figuur ten gevolge van zijn vertaling van Japanse fictie. Waarschijnlijk zouden veel lezers waarschijnlijk nog nooit gehoord hebben van auteurs zoals Yukio Mishima, Yasunari Kawabata en Jun'ichirō Tanizaki zonder de vertalingen van Seidensticker. Niet alleen heeft hij Engelstalige lezers geholpen door de romans van deze auteurs te vertalen, maar hij heeft ook Yasunari Kawabata geholpen om de eerste Japanse winnaar van de Nobelprijs voor de Literatuur (in 1968) te worden dankzij zijn vertalingen.

Tot slot

Wie denkt u die ook een plaats verdient in de geschiedenisboeken als het gaat om hun vertalingen? En wie in onze moderne tijd moet postuum bekend zijn vanwege hun bijdrage aan vertalingen (en hun bijdage aan de maatschappij)? Laat hieronder een reactie achter om ons uw mening te laten weten.